Op 16 januari 2017 heeft Oekraïne een langverwachte zaak tegen Rusland formeel aanhangig gemaakt bij het Internationaal Gerechtshof (IGH), waarbij het de Russische inmenging in Oekraïense aangelegenheden aan de kaak stelt. Oekraïne voert aan dat Rusland verschillende schendingen van het internationaal recht jegens Oekraïne heeft begaan, met name van het Verdrag inzake de Financiering van Terrorisme en het Rassendiscriminatieverdrag. De zaak betreft een groot aantal incidenten, maar relevant is dat deze ook het neerhalen van de MH17 bestrijkt. De zaak is niet bij voorbaat kansloos, al zal Oekraïne eerst over een aantal procedurele en inhoudelijke hordes moeten springen.  Lees verder →

On 30 November 2016, I served as a member of the reading committee at Sciences Po in Paris which conferred a PhD in law on Bogdan Ivanel for his work on puppet states. Mr Ivanel rightly draws attention to the serious accountability problems confronting the current phenomenon of puppet states. Puppet states are secessionist entities located on the territory of one state (the ‘mother state’) but are more or less controlled by another state (the ‘sponsor state’). While the puppet typically has its own governmental institutions and largely functions as a de facto state, it is not normally recognized by the international community. In fact, it can be considered as an extension of the sponsor state, which may occupy the puppet’s territorial base. Most puppet states have been established on the territory of the former Soviet Union, e.g., Nagorno-Karabakh, Transnistria, South Ossetia, Abkhazia, and Eastern Ukraine. Given the current geopolitical stalemate, these entities are not going away any time soon. Thus, it makes sense to take them seriously, or at least to open the debate regarding their accountability towards the citizens they ‘govern’. Accountability for human rights abuses committed on the puppet’s territory, should be realized through a combination of holding the sponsor state, the mother state, and the puppet state itself responsible.
Lees verder →

The Dutch Office of the Prosecutor (Landelijk Parket) announced on 12 November 2016 that the Netherlands had extradited two Rwandan nationals to Rwanda, which suspects them of involvement in the 1994 genocide. The way for these extraditions was cleared by the Hague Court of Appeal, which on 5 July 2016 decided that extradition to Rwanda did not violate the suspects’ human rights (decision only available in Dutch). The decision confirms an international pattern of deference to Rwanda in extradition proceedings and of rejection of human rights challenges to extradition. It is to be applauded in that it takes account of the important strides which Rwanda has made with respect to due process protections in the criminal law. Giving the benefit of the doubt may pay important long-term dividends in terms of rule of law learning in a post-conflict state such as Rwanda.  
Lees verder →

Het zal weinigen ontgaan zijn: afgelopen week diende in Londen de zaak R (Miller) v Secretary of State for Exiting the EU over de route die de Britse regering had gekozen voor de Brexit-procedure, het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Kort samengevat was de intentie van de regering-May om artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (TEU), dat lidstaten mogelijk maakt uit de EU te stappen, in te roepen zonder tussenkomst van het Britse Parlement. Het Britse Hof (High Court) heeft de regering nu teruggefloten; het inroepen van artikel 50 kan alleen nadat het parlement daarmee heeft ingestemd. Door de resulterende herrie in het Parlement en de media lijkt de juridische dimensie van de zaak echter onder te sneeuwen. Dat is jammer, want die raakt een aantal fundamentele belangen. Het is goed deze eens even door te lopen. Lees verder →

Afgelopen maandag kwam Associated Press met interessant nieuws, dat ook door enkele Nederlandse media werd overgenomen: Esther Kiobel, weduwe van dr. Barinem Kiobel, is van plan een civiele zaak te starten tegen Shell in Nederland voor medeplichtigheid aan de executie van haar man door het dictatoriale regime in Nigeria in 1995. De precieze details, waaronder de gronden voor aansprakelijkheid en de vraag wie precies als verweerder zal worden genoemd, zijn nog onbekend. Het is echter duidelijk dat als deze zaak doorgaat, hij een enorme impact kan hebben op het spectrum aan mensenrechtenzaken tegen bedrijven. Lees verder →

On 13 September, Advocate General Wathelet published his opinion in a case pending before the European Court of Justice that raises several fundamentally important questions of international law. In particular, the Court is set to clarify whether the trade agreements between Morocco and the European Union apply to the Western Sahara. If the Court confirms that the agreements do not apply to Western Sahara, this will give backing to the long-standing argument made by the Polisario Front that Morocco cannot legitimately make agreements with foreign companies regarding the exploitation of Western Sahara’s natural resources (see here and here). The Polisario Front is a national liberation movement and has been recognised by the UN General Assembly as the representative of the people of Western Sahara (see here and here). Lees verder →

Op 28 september 2016 presenteerde het team dat het strafrechtelijke onderzoek uitvoert naar de MH17-crash (joint investigative team – JIT) een rapport dat vaststelt dat de MH17 neergehaald is door een Buk-raket die uit Rusland naar Oost-Oekraïne is gebracht. Rusland reageerde zoals verwacht furieus op het rapport. Maar als na diepgaander onderzoek inderdaad blijkt dat Rusland betrokken was bij de crash, zouden de slachtoffers Rusland dan voor de rechter kunnen dagen met het oog op het verkrijgen van een schadevergoeding? In mei 2016 dienden 33 nabestaanden van MH17-slachtoffers alvast een claim tegen Rusland in bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Aangezien de slachtoffers nalieten een procedure in Rusland aanhangig te maken, is het waarschijnlijk dat het Hof de zaak niet ontvankelijk zal verklaren. Maar waarom zouden de nabestaanden van de Nederlandse slachtoffers geen zaak tegen Rusland aanspannen voor de Nederlandse rechter? Politieke en juridische bezwaren staan zeker in de weg aan zo’n stap. Zoals Amerikaanse praktijk laat zien, zijn ze echter niet onoverkomelijk. Lees verder →

On this blog, I commented earlier on Jaloud v the Netherlands (2014), the latest judgment of the European Court of Human Rights (ECtHR) on the extraterritorial application of the European Convention on Human Rights (ECHR). A new case before the Court may now be in the making. On 9 September 2016 the Court of Appeal of England and Wales rendered a judgment in the test cases of Al-Saadoon and others v Secretary of State for Defence regarding the question whether the UK is accountable under human rights law vis-à-vis a number of victims of lethal force in Iraq during the 2003 invasion and the post-occupation phase after 2004 (for earlier comments see here and here). The cases raise important issues as to the application of human rights law to the exercise of extraterritorial force over individuals and are likely to wind their way up to the UK Supreme Court and ultimately the ECtHR. Lees verder →

De weigering van de VN om haar verantwoordelijkheid te erkennen voor de uitbraak van een cholera-epidemie in Haïti als gevolg van een gebrekkig sanitair systeem op een VN-basis, is één van de zwarte bladzijden in de geschiedenis van de VN.  Dat een woordvoerder van de VN-Secretaris-Generaal op 17 augustus 2016 in de New York Times toegaf dat de VN een rol had gespeeld in de initiële uitbraak, is daarom opmerkelijk. Deze erkenning kwam een dag voor de beslissing van een Amerikaanse rechtbank dat de aansprakelijkheid van de VN niet kan worden ingeroepen voor een nationale rechtbank gezien haar immuniteit van rechtsmacht. Toch lijkt het erop dat de publiciteit en commotie die gepaard gingen met deze rechtszaak druk zetten op de VN om de slachtoffers enigszins tegemoet te komen. Nu valt te hopen dat de VN haar aansprakelijkheid jegens de Haïtianen ook concreet implementeert.
Lees verder →

Op 30 mei 2016 veroordeelden de ‘Buitengewone Afrikaanse Kamers in de Senegalese Rechtbanken’ de voormalige dictator van Tsjaad, Hissène Habré, tot een levenslange gevangenisstraf voor het begaan van misdaden tegen de mensheid en foltering. De veroordeling van Habré werd uiteraard door zijn slachtoffers met gejuich onthaald. Maar er is meer: ze wordt geroemd als ‘a watershed for human rights in Africa’ en ‘an example to follow’. Het lijkt er evenwel op dat de veroordeling van Habré de geschiedenis zal ingaan als een eenmalige gebeurtenis, het resultaat van een uitzonderlijke samenloop van omstandigheden die zich niet snel zullen herhalen. Lees verder →