Op 5 december 2017 zijn de nieuwe plannen ter modernisering van het Wetboek van Strafvordering gepresenteerd. Daarbij gingen de conceptwetsvoorstellen van de voorgestelde Boeken 3 tot en met 6 in consultatie. Veel onderdelen van het strafprocesrecht zullen worden aangepast als gevolg van deze grootscheepse moderniseringsoperatie. Dat geldt ook voor de aanpak van met misdaad verkregen vermogen. In Boek 6 worden voorstellen gedaan om het proces ter ‘ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel’ te herzien. Hiermee worden enkele praktische knelpunten weggenomen en wordt gehoor gegeven aan kritiek in de literatuur. De voorstellen roepen wel vragen op over de uiteindelijke wettelijke regeling. Lees verder →

Dr Kool’s commentary on the Kim Holland affair is both interesting and thought-provoking. For an English academic lawyer, the case is particularly so for its technical detailed legal issues as well as its insights into the role of criminal law in society. What would we do in England, if two people enter a Church and use confessional for the purposes of making a pornographic video of oral sex? What can we learn by the comparison of what the English might do, with what the Dutch have done?  Lees verder →

Porno-producente Kim Holland verkocht via haar betaalde sekszender onlangs een omstreden filmopname Het betrof een heimelijk opgenomen pijpscene tussen twee mannen, die zich afspeelde in de biechtstoel van de Rooms-Katholieke St. Jozef-kerk te Tilburg. De opname, gemaakt door de producent ‘Gekke Petertje’, wekte grote verontwaardiging bij het kerkbestuur, de pastoor, diens parochianen en het bisdom. Er werd dan ook aangifte gedaan wegens schending der eerbaarheid (artikel 239 Wetboek van Strafrecht). Het Openbaar Ministerie heeft inmiddels, na ampele overweging, laten weten niet te zullen vervolgen. Holland heeft spijt betuigd en de opname van haar site verwijderd. Het Openbaar Ministerie beschouwt de opname als ‘kwetsend en respectloos’, maar niet als strafbaar. Het kerkbestuur is in overweging gegeven een civiele actie op grond van een onrechtmatige daad te starten.  Dat laatste ziet het bestuur echter niet zitten. De teleurgestelde pastoor gaf aan dat niet alleen Gods wegen, maar ook die van Justitie ondoorgrondelijk zijn. Lees verder →

Corruptie wordt steeds meer gezien als een groot internationaal maatschappelijk probleem: het beperkt internationale groei, beschadigt het vertrouwen in instituties, vergroot de kloof tussen arm en rijk en het zet bestaande maatschappelijk spanningen op scherp. Internationaal opererende bedrijven worden dan ook steeds vaker ter verantwoording geroepen voor corruptie in het buitenland. Toch zijn er tussen landen nog grote verschillen in de handhaving van anti-corruptie wetgeving. De Verenigde Staten en Nederland hebben overlappende rechtsmacht over een groot deel van de multinationaal opererende bedrijven. Toch gaan beide landen anders om met hun wetgeving over corruptie. Voor de vergelijking wordt het concept rechtscultuur gebruikt: de ideeën, houdingen, waarden en meningen over het recht die heersen in een samenleving.
Lees verder →

Hoe staat het met het civiele schadeverhaal anno 2016? Dat was de vraag waarover wij ons de afgelopen maanden hebben gebogen. In een uitgebreide verkenning hebben we, gebruikmakend van verschillende onderzoeksmethoden, onderzocht hoe succesvol het schadeverhaal van slachtoffers van delicten via het strafproces verloopt, hoe dat in de praktijk verloopt en welke problemen zich daarbij voordoen. Vergelijkingspunt was de evaluatie uit 2007, destijds uitgevoerd door Van Wingerden, Moerings en Van Wilsum. Nu gaan we niet herhalen wat elders te lezen valt. Volstaan kan worden te melden dat de kans op succesvol schadeverhaal via strafrechtelijke weg significant is toegenomen. Dat is mooi, maar er is geen reden om een loflied op de strafrechtspleging aan te heffen in dit verband, want er zijn nog steeds beletselen die schadeverhaal in de weg staan. Welke dat precies zijn is te lezen in het rapport, hier kan worden volstaan met aan te geven dat die beletselen samenhangen met enerzijds de ‘mechanische werkelijkheid’ van de strafrechtspleging en anderzijds de ‘levende werkelijkheid’ van de slachtofferervaring. De ingevoerde lezer ziet de bui al hangen, en inderdaad, de strafrechtspleging blijkt nog (steeds) niet in staat om de tragiek, en in dit geval de daarmee gepaard gaande schadelijke gevolgen, van menselijk lijden voldoende te redresseren.
Lees verder →

“De Heilige Jos, El Rey, de Zonnekoning van het ‘Palermo aan de Maas’”: met die woorden opent de strafmotivering in het vonnis van de Rechtbank Rotterdam in de strafzaak tegen Jos van Rey (http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBROT:2016:5272). Het betreft verschillende bijnamen die de verdachte in de (sociale) media toebedeeld heeft gekregen. De rechtbank werpt de vraag op of hier sprake is geweest van stemmingmakerij die is verbleekt. “Of ligt de zaak genuanceerder en is er geen sprake van zwart of wit, maar van een palet van vele tinten grijs?”. De beantwoording van deze vraag door respectievelijk het OM en de rechtbank loopt in deze zaak sterk uiteen. In deze blog doe ik een poging om dit verschil te verklaren, waarbij ik enkele kritische kanttekeningen zal plaatsen bij de inhoud van het vonnis. Waar de rechtbank veel betekenis toekent aan het grijze gebied aan (wat zij noemt) de ‘achterkant’ van corruptie, zal ik benadrukken dat de essentie van het strafwaardige gedrag juist reeds aan de ‘voorkant’ moet worden gezocht.
Lees verder →

Kartels kunnen een grote nasleep hebben, ook voor het schadevergoedingsrecht. Voortbordurend op kartelbeschikkingen rondom luchtvracht, paraffine was, liften en roltrappen, natriumchloride, bier en de distributie van elektriciteit, stellen benadeelden van deze kartels schadevergoedingsacties in. Voor deze zogenaamde follow-on procedures is een bijzondere regeling opgenomen in een recente Europese Richtlijn die naar verwachting eind dit jaar in ons recht wordt geïmplementeerd. Dit neemt evenwel niet weg dat de berekening en vergoeding van kartelschade bron van discussie blijft. Lees verder →

Verschillende nationale overheden hebben de laatste jaren fondsen geïntroduceerd om de vergoeding van schade als gevolg van een terroristische aanslag ter hand te nemen. Onderzoek naar het Amerikaanse 9/11-schadefonds biedt inzicht in de behoeftes van de slachtoffers na een terroristische aanslag. Daaruit blijkt dat de behoeftes van deze slachtoffers verder gaan dan een financiële uitkering. Maar is het daarom wel zo’n goed idee om via zo’n fonds enkel financiële vergoeding aan te bieden? Na de aanslagen in Parijs en op vliegveld Zaventem is deze vraag helaas (weer) actueel geworden. In dit blog wordt daarom stilgestaan bij het onderzoek dat is verricht naar het 9/11-schadefonds en de behoeften van slachtoffers en hun nabestaanden.
Lees verder →

Binnen het strafrecht loopt momenteel een traject tot modernisering van strafvordering. Onderdeel daarvan is de positie van het slachtoffer in het strafproces, onder andere in diens hoedanigheid als benadeelde partij. Daarmee raakt deze wetgevingsoperatie aan het aansprakelijkheidsrecht, want de voeging betreft een civiele vordering af te handelen in de context van het strafproces. Tot op heden houdt de wetgever vast aan de gedachte dat het schadeverhaal en de afdoening van de strafzaak gescheiden rechtsgebieden betreft, maar is dat nog vol te houden gelet op de voortschrijdende convergentie tussen het strafrecht en het aansprakelijkheidsrecht? Of laat de wetgever hier kansen liggen om de grondslag van de aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door een handelen dat zowel een strafbaar feit, als een onrechtmatige daad omvat, te doordenken?

Lees verder →